2025-06-12 17:12:52
Ở phụ nữ mang thai có khoảng 3-4% bị rối loạn chức năng tuyến giáp. Rối loạn chức năng tuyến giáp ở phụ nữ mang thai có thể sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm cả cho mẹ và em bé nếu không được điều trị kịp thời.
1. Rối loạn chức năng tuyến giáp
Tuyến giáp là một tuyến nội tiết quan trọng, có chức năng điều tiết quá trình chuyển hóa của cơ thể. Rối loạn chức năng tuyến giáp là những bệnh lý liên quan đến tuyến giáp, bao gồm:
Trong quá trình mang thai, tuyến giáp tăng sự quy nạp iodine để bảo đảm mức độ bình thường của sản xuất hormone tuyến giáp. Vì vậy, nếu chế độ ăn hằng ngày của những phụ nữ mang thai thiếu iot thì tuyến giáp có thể to lên. Rối loạn chức năng tuyến giáp ở phụ nữ mang thai chủ yếu là suy năng tuyến giáp.
2. Nguyên nhân gây rối loạn chức năng tuyến giáp trong thời kỳ mang thai
Nguyên nhân gây rối loạn chức năng tuyến giáp trong thời kỳ mang thai chủ yếu là do viêm tuyến giáp mạn tính có tính chất tự miễn hay còn gọi là bệnh Hashimoto. Có những trường hợp có thể mắc bệnh Hashimoto từ trước khi có thai hoặc ở lần mang thai đầu tiên.
Ngoài ra, các nguyên nhân gây rối loạn chức năng tuyến giáp khác bao gồm:
Những phụ nữ mang thai có tiền sử gia đình có nhiều người bị bệnh tuyến giáp, những người đã bị viêm tuyến giáp, có bướu cổ to hoặc suy giáp trong lần có thai trước, và cả những sản phụ sống trong những vùng bị thiếu iot cần được theo dõi và thăm dò.
3. Ảnh hưởng của rối loạn chức năng tuyến giáp đến sản phụ
Trong khoảng 13 tuần đầu tiên của thai kỳ, thai nhi chưa có tuyến giáp nên phải phụ thuộc hoàn toàn vào lượng hormone tuyến giáp của người mẹ cung cấp qua rau thai. Giai đoạn này là thời kỳ hình thành và phân chia các cơ quan của thai nhi nên nếu bị thiếu hormone trong thời gian này thì biến chứng rất nặng nề.
Rối loạn chức năng tuyến giáp ở phụ nữ mang thai chủ yếu là suy năng tuyến giáp. Hậu quả của suy năng tuyến giáp ở người mẹ là tăng huyết áp, đẻ non, rau bong non, thậm chí là sảy thai, thai chết lưu. Đối với thai nhi khi đẻ ra trẻ bị đần độn, chậm phát triển trí tuệ.
Cường chức năng tuyến giáp ở phụ nữ mang thai ít gặp hơn, có khoảng 1,7% phụ nữ có thai bị bệnh này. Hậu quả của cường năng tuyến giáp gây ra các biến chứng như: thai nhẹ cân, sảy thai, tiền sản giật, đẻ non... Thậm chí cơn cường giáp cấp lúc chuyển dạ gây tử vong cho cả mẹ và con với tỷ lệ lên đến 100%.
Việc tầm soát nhằm phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý tuyến giáp ở phụ nữ có thai có ý nghĩa hết sức quan trọng. Ngoài việc ngăn ngừa các biến chứng, làm giảm tỷ lệ tử vong ở cả mẹ và con thì nó đảm bảo những đứa trẻ sinh ra là hoàn toàn khoẻ mạnh về thể chất và có trí tuệ tốt... Điều trị càng sớm thì nguy cơ bị biến chứng ở cả mẹ và con sẽ càng thấp.
4. Yếu tố nguy cơ
Phụ nữ mang thai có nguy cơ cao mắc các bệnh lý tuyến giáp và đã được chẩn đoán các bệnh tuyến giáp từ trước ví dụ như: suy giáp, cường giáp, basedow, bướu cổ đơn thuần, bướu nhân tuyến giáp...
Bác sĩ khuyến cáo những sản phụ có yếu tố nguy cơ cao được kể trên cần thực hiện các xét nghiệm sàng lọc bệnh lý tuyến giáp thai kỳ là xét nghiệm TSH và FT4 để đánh giá chức năng tuyến giáp và trong quá trình mang thai, cần được theo dõi thường xuyên.
Rối loạn chức năng tuyến giáp ở phụ nữ mang thai nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời thì bệnh có thể để lại những biến chứng nguy hiểm. Do đó, phụ nữ mang thai, đặc biệt là những người có nguy cơ cao cần đi sàng lọc lâm sàng xem có bị bướu cổ hay không, làm xét nghiệm máu các hormon FT4 và TSH. Đối với những trường hợp nghi ngờ có thể bác sĩ sẽ cho làm thêm siêu âm tuyến giáp và một số xét nghiệm máu đặc biệt. Những sản phụ được chẩn đoán rõ có rối loạn chức năng tuyến giáp sẽ được can thiệp và điều trị kịp thời.